Trong thế giới bóng đá hiện đại, nơi tốc độ, thể lực và chiến thuật ngày càng được đẩy lên một tầm cao mới, chiến thuật Gegenpressing đã trở thành một triết lý mang tính cách mạng. Vậy Gegenpressing có phải là chìa khóa vạn năng hay chỉ là một con dao hai lưỡi tiềm ẩn rủi ro lớn. Hãy cùng bên lề bóng đá tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Chiến thuật Gegenpressing là gì?

Gegenpressing (dịch ra tiếng Anh là counter-pressing) có thể hiểu đơn giản là “pressing ngay khi mất bóng”. Ngay khi một đội bóng đánh mất quyền kiểm soát bóng, họ sẽ lập tức dâng cao, áp sát và gây áp lực lên đối thủ nhằm giành lại bóng trong khoảng thời gian ngắn nhất.

Thay vì lùi về để thiết lập khối phòng ngự, các cầu thủ sẽ ngay lập tức lao lên và tạo ra một vòng vây áp lực khiến đối phương không có thời gian suy nghĩ và buộc phải đưa ra quyết định vội vàng. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn các đợt phản công dễ khiến ty so truc tuyen trận đấu thay đổi mà còn mở ra cơ hội tấn công chớp nhoáng khi đối thủ chưa kịp tổ chức phòng ngự.

Để áp dụng Gegenpressing hiệu quả, các đội bóng cần đáp ứng một số yêu cầu khắt khe như:

• Cầu thủ phải sở hữu nền tảng thể lực vượt trội để liên tục di chuyển, pressing và đoạt bóng.
• Không có chỗ cho sự lười biếng hay lỏng lẻo trong việc áp sát.
• Các cầu thủ phải biết cách di chuyển theo từng khối, tạo thành mạng lưới pressing để bịt kín mọi đường chuyền.
• Sự kết nối giữa hàng công, tiền vệ và hậu vệ là yếu tố quan trọng giúp pressing hiệu quả.
• Khi đoạt lại bóng, đội bóng phải ngay lập tức triển khai tấn công nhanh trước khi đối thủ kịp thiết lập hệ thống phòng ngự.
• Điều này đòi hỏi khả năng xử lý bóng tốt, tư duy nhanh và kỹ thuật chuyền bóng chính xác.

Những đội bóng tiêu biểu áp dụng chiến thuật Gegenpressing

Liverpool dưới thời Jürgen Klopp

Jürgen Klopp chính là kiến trúc sư của Gegenpressing hiện đại. Khi còn dẫn dắt Borussia Dortmund, ông đã phát triển triết lý này để đối phó với các đội bóng kiểm soát bóng tốt hơn và khi ông rời đội, các chuyên gia đã du doan bong da rằng ông sẽ mang triết lý này đến đội bóng mới.

Đến Liverpool, ông đưa Gegenpressing lên một tầm cao mới với những cầu thủ có tốc độ, thể lực và sự linh hoạt cực kỳ ấn tượng như Mohamed Salah, Sadio Mané, và Roberto Firmino. Họ không chỉ pressing khi mất bóng mà còn biết cách tận dụng những khoảnh khắc đối phương mất kiểm soát để tung đòn phản công sắc bén. Liverpool dưới thời Klopp trở thành một cỗ máy pressing hủy diệt, giúp họ vô địch Champions League 2018/19 và Premier League 2019/20.

Bayern Munich dưới thời Hansi Flick

Dưới thời Hansi Flick, Bayern Munich đã biến Gegenpressing thành một công cụ áp đảo. Với hàng công tốc độ cao như Robert Lewandowski, Serge Gnabry và Thomas Müller, Bayern sử dụng pressing không chỉ để đoạt lại bóng mà còn để bóp nghẹt đối thủ. Minh chứng rõ nét nhất là chức vô địch Champions League 2019/20, khi Bayern hủy diệt Barcelona 8-2 bằng lối chơi Gegenpressing cực kỳ tàn bạo và hiệu quả.

Manchester City của Pep Guardiola

Pep Guardiola không phải là tín đồ thuần túy của Gegenpressing, nhưng ông cũng áp dụng nó theo cách riêng. Man City không pressing kiểu “điên cuồng” như Liverpool, mà thay vào đó sử dụng cách pressing có tổ chức và kiểm soát để chiếm lĩnh không gian và ép đối thủ mắc sai lầm.

Gegenpressing có phải là con dao hai lưỡi?

Mặc dù Gegenpressing là một chiến thuật rất hiệu quả, nhưng nếu không vận hành đúng cách, nó có thể gây phản tác dụng:

Tiêu tốn thể lực khủng khiếp

Gegenpressing yêu cầu các cầu thủ liên tục di chuyển, pressing với cường độ cao và không có thời gian nghỉ ngơi. Điều này đồng nghĩa với việc họ có thể bùng nổ trong hiệp 1 nhưng dễ dàng tụt dốc ở hiệp 2 khi thể lực suy giảm. Nếu không có nền tảng thể lực vững vàng, đội bóng sẽ nhanh chóng rơi vào tình trạng hụt hơi và mất quyền kiểm soát trận đấu.

Dễ bị khai thác khi pressing thất bại

Một trong những rủi ro lớn nhất của Gegenpressing là khi đối thủ thoát pressing thành công. Khi đội hình dâng cao để gây áp lực, chỉ cần một pha thoát pressing tốt, đối phương sẽ có khoảng trống mênh mông để phản công. Không ít lần, những đội bóng pressing quyết liệt lại là những đội chịu bàn thua oan nghiệt từ các pha phản đòn sắc lẹm.

Đòi hỏi sự kỷ luật và tập trung cao độ

Gegenpressing không chỉ là chiến thuật về thể lực mà còn là cuộc chiến về tinh thần và sự tập trung. Chỉ cần một cầu thủ chậm một nhịp, hoặc mắc sai lầm trong việc chọn vị trí, cả hệ thống pressing sẽ sụp đổ như hiệu ứng domino. Một khoảnh khắc mất tập trung có thể dẫn đến bàn thua cay đắng.

Một ví dụ điển hình cho mặt trái của Gegenpressing là Liverpool mùa giải 2022/23. Khi các trụ cột như Henderson hay Fabinho không còn giữ được phong độ và cường độ pressing như trước, hệ thống Gegenpressing của Klopp sụp đổ. Liverpool để lộ quá nhiều khoảng trống, dẫn đến những thất bại đáng quên.

Xem thêm: Khám phá thêm về chiến thuật bóng đá tổng lực của Hà Lan

Xem thêm: Chiến thuật 4213 được vận dụng như thế nào trong bóng đá?

Gegenpressing là một trong những chiến thuật thú vị và mạnh mẽ nhất trong bóng đá hiện đại. Khi được vận hành tốt, nó có thể biến một đội bóng thành một cỗ máy áp đảo đối thủ. Nhưng nếu sử dụng sai cách, nó có thể khiến đội bóng nhanh chóng sụp đổ vì mất sức và để lộ khoảng trống chết người.